Registeraccountant en waarderingsdeskundige
Nominale of contante waarde van de aanmerkelijk belang belastingclaim?
In deze bijdrage leg ik uit hoe de latente aanmerkelijk belang belastingclaim (ab claim) gewaardeerd moet worden. Deze problematiek kan aan de orde komen bij echtscheidingen en nalatenschappen. Gaat het om de nominale of de contante waarde van de aanmerkelijk belang belastingclaim? Of gaat het om iets heel anders?
Uitstel van belasting door BV
Een van de voordelen van een BV is de mogelijkheid om de belastingheffing over de winstreserves uit te stellen. Dat geeft een liquiditeitsvoordeel. De BV betaalt dan alleen een relatief laag percentage aan vennootschapsbelasting over haar winsten. Daardoor houdt de BV veel geld over om rendabel te maken. Een voorbeeld ter verduidelijking.
De winst voor belastingen 2021 bedraag € 200.000
De vennootschapsbelasting daarover bedraagt dan 15% ofwel € 30.000
Derhalve resteert dan een nettowinst van € 170.000
Op de nettowinst van € 170.000 rust een latente aanmerkelijk belang belastingclaim van 26,9% ofwel € 45.730
In geval van direct afrekenen resteert er dan in privé € € 124.270. Maar er is meestal geen verplichting om direct af te rekenen. Normaal gesproken wordt gekozen voor het zo lang mogelijk uitstellen van de aanmerkelijk belang belastingclaim. Het daarmee verband houdende geld kan dan nog heel lang rendabel gemaakt worden. Bijvoorbeeld door het met hypothecaire zekerheid voor 30 jaar uit te lenen tegen 2%. Al dan niet aan de DGA zelf. Dat levert dan in de komende dertig jaar in totaal een enkelvoudige rente op van 60% van € 45.730 ofwel € 27.438. Die rente zou er uiteraard niet geweest zijn als de latente aanmerkelijk belang belastingclaim van € 45.730 meteen zou moeten worden betaald. Dan zou de bron meteen verdwenen zijn en daarmee ook de mogelijke opbrengsten daarvan.
Wat is dan het probleem?
Tot zover niets bijzonders zou je zeggen. Maar bij echtscheiding en bij vererving van aanmerkelijk belang aandelen komt vaak de vraag op wat het effect is van het doorschuiven van de latente aanmerkelijk belang belastingclaim op de waarde van de aandelen. Degene die met de aandelen verder gaat kan de betaling van die claim namelijk uitstellen. Volgens sommigen is dat geen voordeel dat in de afrekening moet te worden meegenomen. De latente belastingclaim moet dan ook nominaal gewaardeerd worden volgens deze zienswijze. Maar volgens anderen is het wel een voordeel en moet de latente belastingclaim daarom gewaardeerd worden tegen de contante waarde.
Nominale waarde van de latente aanmerkelijk belang belastingclaim
Tot de aanhangers van de nominale waarde horen o.a. de volgende verdedigers waarvan de ideeën en de namen zo nu en dan opduiken, o.a. ook in de rechtspraak:
(1) Drs. T.C.E. Boringa RA en E.R. Lankester RA, Belastinglatenties: nominaal of contant maken?, Tijdschrift voor scheidingsrecht, aflevering 4, april 2009
(2) H. Janssens en I. Massart, De contante waarde van AB-belastinglatentie bij verdeling, EB Tijdschrift voor Scheidingsrecht 2015/6
(3) Drs. H. Hoeve, Latente belastingpercentages: een hardnekkig misverstand met grote gevolgen, SDU fiscaal Tijdschrift Vermogen, nummer 3, maart 2018
Contante waarde van de latente aanmerkelijk belang belastingclaim
Tot de aanhangers van de contante waarde horen o.a. de volgende verdedigers waarvan de ideeën en de namen zo nu en dan opduiken, o.a. ook in de rechtspraak:
(4) N.C.G. Gubbels in EB 2013/89, AB-aandelen: nominale of contante belastingclaim?
(5) Drs. Henry Meijer, AB-claim moet contant worden gemaakt, WFR 2019/68, en ook in Fiscale planning in het familiebedrijf (2019), hoofdstuk 5.3 (De contante waarde van de ab-claim).
De aanhangers van de nominale waarde onderbouwen hun standpunt kort gezegd door erop te wijzen dat de nominale waarde al een contante waarde is (1 en 2) en dat een belastingpercentage geen contante waarde kent (3). Dit is een hele korte samenvatting en voor alle ins en outs verwijs ik u graag naar de desbetreffende publicaties.
De aanhangers van de contante waarde onderbouwen hun standpunt kort gezegd door erop te wijzen dat het gaat om het rendement dat kan worden behaald over de liquiditeiten die het gevolg zijn van het uitstel van belastingheffing.
Interessant in dit verband is ook de opmerking van Henry Meijer aan het einde van paragraaf 5.4 van zijn boek Fiscale planning in het familiebedrijf: “In rijke families hebben erfgenamen soms het gevoel te zijn benadeeld ten opzicht van degenen die de aandelen in het familiebedrijf hebben gekregen. Dat kan mede worden veroorzaakt door bij de verdeling de ab-claim op nominale waarde te stellen in plaats van op de contante waarde.” In principe heeft Henry hiermee gelijk al is zijn benadering niet helemaal juist. Contant maken is namelijk alleen een rekentechniek en geen bron van waarde. Waarde ontstaat pas als geld rendabel gemaakt wordt.
En hoe zit het dan echt?
De aanhangers van de nominale waarde realiseren zich niet dat uitstel van de aanmerkelijk belang belastingheffing een exclusief recht is van degene die de aandelen krijgt toebedeeld. Dat recht moet daarom apart worden gewaardeerd. De aanhangers van de contante waarde realiseren zich dit wel. Maar zij vertalen dat dan naar een lagere waardering van de latente aanmerkelijk belang belastingclaim en niet naar een aparte waardering van het recht om de aanmerkelijk belang belastingheffing uit te stellen.
De juiste manier van waardering is om het recht om de belastingheffing langer uit te stellen apart te waarderen en daarop de nominale waarde van de latente aanmerkelijk belang belastingclaim in mindering te brengen. Dit in aanvulling op de gewone waardering van de aandelen.
In het voorbeeld van hierboven zou dat dan tot de volgende waardering kunnen leiden:
Netto winst na belastingen € 170.000
Waarde van het recht op uitstel van aanmerkelijk belang belastingheffing € 27.438
Totaal € 197.438
Af: latente ab belastingclaim van 26,9% ofwel € 53.111
Resteert een netto bedrag van € 144.328.
Tot slot
Uiteraard is het voorbeeld sterk vereenvoudigd. Zo is afgezien van vennootschapsbelasting over de rente opbrengsten en het contant maken van de rente opbrengsten is gebeurd tegen een disconteringsvoet van 0%. Wat overigens ongeveer gelijk is aan de risicovrije rente op dit moment.
Voor meer bijzonderheden verwijs ik u graag naar mijn artikel De vergeten waarde bij het doorschuiven van de aanmerkelijk belang belastingclaim bij echtscheiding
Zie ook
Jurisprudentie contante waarde AB claim
Des Pudels kern van de latente AB claim
Belastingclaim-bij-echtscheiding
De peildatum bij de waardering van aandelen
Echtscheiding en bedrijf
Nieuw huwelijksvermogensrecht 2020
Bedrijfsoverdracht
Wat is uw bedrijf waard?
Waardebepaling van uw onderneming
Waardebepaling van uw aandelen
Waarderingsdeskundige
Wilt u meer weten over de vergeten waarde bij het doorschuiven van de aanmerkelijk belang belastingclaim bij echtscheiding, neem dan contact op met Geert de Jonge MSc. RA op nummer 0416 712 650 of via het reactieformulier.
https://www.linkedin.com/pulse/nominale-contante-waarde-van-de-aanmerkelijk-belang-geert-de-jonge